Program Polska Wschodnia: roczne spotkanie przeglądowe z Komisją Europejską

Fot. czudec.pl

Okazją do podsumowania realizacji Programu Polska Wschodnia było doroczne spotkanie przeglądowe z Komisją Europejską.

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (byłego Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju) – instytucji zarządzającej Programem Polska Wschodnia, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Centrum Unijnych Projektów Transportowych - przedstawiciele instytucji pośredniczących, a także przedstawiciele 5-ciu wschodnich województw. O swoich projektach, zrealizowanych, dzięki wsparciu środków Programu, opowiedzieli również sami beneficjenci.

- Wnioski z ostatnich badań na temat polityki spójności w Polsce dowodzą, że środki Unii Europejskiej najsilniej stymulują wzrost gospodarczy najbiedniejszych regionów kraju, w tym Polski Wschodniej. W 2007 r. PKB per capita w województwach Polski Wschodniej wynosił ok. 40% średniej unijnej, a w 2017 r. było to już prawie 50% średniej unijnej. Prognozy wskazują, że PKB per capita w 2023 r. wzrośnie do 53,3%. Bez funduszy unijnych wzrost byłby niższy o 4 punkty procentowe – mówił wiceminister Artur Soboń otwierając spotkanie.

Całkowity budżet Programu to ponad 8 mld zł. Z tej puli w umowach jest do tej pory 76%. To środki w wysokości blisko 6,5 mld zł, które już wspierają inwestycje w rozwój innowacyjnej przedsiębiorczości, infrastruktury drogowej i kolejowej makroregionu oraz rozwój ekologicznej komunikacji miejskiej w stolicach województw Polski Wschodniej.

Minister Soboń zaznaczył, że podpisanie planowanych na IV kwartał 2019 roku umów z przedsiębiorcami - o wartości około 200 mln zł – jeszcze zwiększy wskaźnik kontraktacji.

Rok 2019 był przede wszystkim czasem wydatkowania środków. Potwierdzanie realizacji programu (certyfikacja środków) przez Komisję Europejską na poziomie 44% alokacji, plasuje Program Polska Wschodnia na II miejscu wśród krajowych programów operacyjnych (tuż za Programem Pomoc Techniczna). Tym samym też, już w listopadzie 2019 r., został zrealizowany cel na 2020 r. (wg zasady n+3).

Dotychczas zainwestowane w Programie środki umożliwią wsparcie ok. 2 tys. małych i średnich przedsiębiorstw. Blisko 1,5 tys. z nich to firmy dopiero rozpoczynające działalność – start-upy. Pozyskane dotychczas przez przedsiębiorców środki pozwolą na wdrożenie około 1 000 innowacji, np. platformy internetowej przenoszącej świat literacki w rzeczywiste miejsca na mapie, „inteligentnego” okna, łączącego funkcjonalność szyby, żaluzji i ekranu, czy innowacyjnej, przezskórnej metody leczenia niedrożności tętnic. Inwestycje przyniosą realny zysk nie tylko samym firmom. Z innowacji z powodzeniem korzystać będą konsumenci, a rozwój przedsiębiorstw pozwoli zwiększyć potencjał lokalnych rynków pracy - powstanie ok. 1,2 tys. nowych miejsc pracy.

Niesłabnącym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców, w tym przypadku – początkujących, cieszą się Platformy startowe dla nowych pomysłów. Od stycznia 2019 r. do Platform napłynęło ponad 2 200 pomysłów na innowacyjny biznes typu start-up, a ponad 100 start-upów już zakończyło swoje inkubacje, czyli czas, w którym początkujący przedsiębiorcy pracują w Platformach nad przekuciem swojego pomysłu w rentowny biznes. Od lipca ubiegłego roku mogą oni składać wnioski o dotację – nawet 1 mln zł na rozwój swoich przedsięwzięć.

Działania skierowane do przedsiębiorców będą kontynuowane w 2020 r. Do końca listopada br. zostanie opublikowany nowy harmonogram konkursów o dotację.

Program Polska Wschodnia to także inwestycje w poprawę dostępności transportowej makroregionu. We wszystkich działaniach w tym obszarze nabory projektów już się zakończyły. Trwa realizacja inwestycji. Wiele z nich już się zakończyło.

Zakończono 25 z 28 realizowanych w Programie inwestycji drogowych. Do końca 2019 roku oddane zostaną kolejne 2 projekty, a ostatni – budowa węzła Porosły w Białymstoku –zakończy się już w przyszłym roku. Inwestycje te koncentrują się na poprawie dostępności obszarów funkcjonalnych miast wojewódzkich Polski Wschodniej, stanowiących główne rynki pracy i usług publicznych w regionach (edukacja, ochrona zdrowia, administracja). Budowane i modernizowane odcinki usprawnią połączenie aglomeracji wojewódzkich z resztą kraju – włączają je w sieć dróg krajowych, w tym TEN-T. W sumie w Programie Polska Wschodnia na inwestycje drogowe przeznaczono blisko 2 mld zł.

Trwa także realizacja projektów kolejowych. Choć żadna z realizowanych inwestycji jeszcze się w pełni nie zakończyła, pociągi już jeżdżą po odcinkach zmodernizowanych torów, a podróżni mogą korzystać z wielu odnowionych, komfortowych i dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami stacji i peronów. Do tej pory ukończono prace na ponad 400 km linii kolejowych. Do użytku podróżnych oddano też blisko 80 obiektów (stacji, przystanków, peronów). Na jesieni tego roku na tory wróciły pociągi w relacji Lublin – Stalowa Wola Rozwadów na zmodernizowanej linii kolejowej nr 68, 565. Powoli dobiegają końca i prace nad trakcją elektryczną linii. Jeszcze w tym roku będzie gotowy nowy dworzec PKP w Czeremsze – należący do lk nr 31 na Podlasiu. Dzięki wsparciu Programu do 2023 roku w makroregionie zmodernizowanych zostanie 540 km linii kolejowych, 10 dworców, 32 stacje i 71 przystanków osobowych.

W miastach wojewódzkich Polski Wschodniej trwają zaawanasowane prace przy projektach ekologicznego transportu miejskiego. Realizacja inwestycji, ze względu na ich złożoność, potrwa nawet i do 2023, jednak pasażerowie już mogą korzystać z ponad 130 nowych ekologicznych autobusów i trolejbusów, ukończonych odcinków ścieżek rowerowych, buspasów, z inteligentnych systemów transportowych, a w Białymstoku również z aplikacji, dzięki której osoby o ograniczonej mobilności mogą zamówić przejazd miejskim busem „od drzwi do drzwi”.

Program Polska Wschodnia jest finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i ma służyć rozwojowi innowacyjności i konkurencyjności pięciu województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Z Programu dofinansowywane są projekty nastawione na biznes: aktywizacja startupów, wdrażanie innowacji w MŚP, zdobywanie zagranicznych rynków, rozwój firm z wykorzystaniem wzornictwa przemysłowego oraz projekty infrastrukturalne: drogi, ekologiczny transport miejski, koleje. Całkowity budżet programu to ponad 8 mld zł.