Perspektywy rozwojowe miasta Rzeszowa - opinie profesora Andrzeja Jarominiaka

Profesor Andrzej Jarominiak

1. Perspektywy rozwojowe Rzeszowa są ściśle związane z rozwojem Podkarpacia, stąd celowość intensywnego wspierania przez władze, posłów i społeczeństwo Rzeszowa wszelkich inicjatyw, które prowadzą do rozwoju regionu południowo-wschodniej Polski. Osobiście uważam, że szczególnie powinny być wspierane dwa działania:

- budowa drogi ekspresowej S19,

- udostępnienie Podkarpacia turystyce zagranicznej.

Po zbudowaniu S19 Rzeszów stanie się miastem węzłowym skrzyżowania dwóch tras drogowych, o trudnym do przecenienia znaczeniu: łączącej Skandynawię z krajami Europy Południowej i dalej z Bliskim Wschodem oraz autostrady A4 łączącej Europę Zachodnią z Ukrainą. Szans, jakie to stworzy dla rozwoju Rzeszowa nie ma żadne inne miasto w Polsce.

Rozwój turystyki zagranicznej powinien obejmować zarówno bazę hotelową, jak i efektywne, szybkie środki transportu łączące duże miasta europejskie z atrakcyjnymi miejscami Podkarpacia, tylko z jedną przesiadką w Rzeszowie - Jasionce; kanwą systemu lokalnych przewozów turystycznych powinien być sprawny transport lotniczy, z siecią lądowisk polowych. Należy dążyć do tego, aby mieszkaniec dużej aglomeracji: Paryża, Brukseli, czy Londynu mógł w ciągu, powiedzmy czterech godzin, po wejściu na pokład samolotu, znaleźć się " na łonie przyrody" w atrakcyjnym miejscu Podkarpacia.

2. Niewątpliwie najbardziej skutecznym sposobem rozwiązania problemów transportu miejskiego jest umieszczenie jego tras pod i nad ziemią.

Budowa metra jest już ekonomicznie uzasadniona w aglomeracjach miejskich o liczbie mieszkańców przekraczającej 250 tysięcy, czemu za niedługi czas Rzeszów będzie odpowiadał. Dyskutując zasadność zbudowania w Rzeszowie (na razie) jednej linii metra, chyba północ - południe, należy uwzględnić, że:

(1) czas potrzebny do przygotowania budowy metra (badania, studia, projekt) spowoduje, że realizację pierwszej linii będzie można rozpocząć się nie wcześniej niż po roku 2018 i zakończyć po 2020 r.; do tego czasu wzrośnie liczba mieszkańców Rzeszowa i zostaną spotęgowane problemy komunikacyjne miasta;

(2) w kraju opanowano technikę tarczowej budowy tuneli; obecnie działają w Polsce firmy zainteresowane stosowaniem tej techniki, które mają odpowiednie maszyny i doświadczenia; dziś budowa tuneli jest nieporównywalnie łatwiejsza niż gdy realizowano pierwszą linię metra w Warszawie; współcześnie są także racjonalniejsze metody budowy szybów i stacji; innymi słowy: nie należy podchodzić do problemu zbudowania metra, jak do czegoś wyjątkowo trudnego zwłaszcza, że warunki geotechniczne w Rzeszowie są generalnie dogodne dla budownictwa podziemnego.

Możliwość odciążenia naziemnego transportu miejskiego dają także trasy pasażerskiego transportu nadziemnego. W przypadku Rzeszowa szczególnie warta przestudiowania jest nadziemna obwodnica, która może okazać się bardzo efektywną i przy tym najbardziej neutralną środowiskowo. Koszt budowy infrastruktury transportu nadziemnego jest rzędu 30 -35 % kosztu budowy metra.

3. Conditio sine qua non silnej podstawy rozwoju Rzeszowa powinien być prężny ośrodek naukowy, którego opracowania będą uznawane nie tylko w kraju. Dzisiejsze (marzec 2011- przyp. red) spotkanie, a także wizja centrum naukowego w Rzeszowie świadczą, że jego władze doceniają znaczenie działalności naukowej dla rozwoju miasta i regionu. Oryginalne efekty w bardzo dużym stopniu zależą od wyboru głównych kierunków prac naukowych. W początku lat 30-tych XX wieku polscy matematycy uznali, że angażując się w tradycyjne działy matematyki będą mieli małe szanse na zwycięską rywalizację z zagranicznymi szkołami. Dlatego zdecydowali zająć się nową wtedy gałęzią matematyki - topologią; w niej wszystkie szkoły matematyczne miały jednakowe możliwości odkrywcze. Rezultatem tej decyzji były osiągnięcia, które przyniosły polskim matematykom światową sławę. Należy z tej strategii wyciągnąć wnioski.

Do dziedzin badań naukowych, którymi szczególnie warto się zainteresować można zaliczyć: wykorzystanie grafenu, nanomateriały inżynierskie i systemy niekonwencjonalnych systemów transportu; tą ostatnią dziedzinę - także w aspekcie potrzeb Rzeszowa i Podkarpacia.

Podejmowanie prawidłowych decyzji dotyczących technicznych aspektów rozwoju Rzeszowa i ich realizację bez wątpienia ułatwi korzystanie z potencjału intelektualnego kadry Politechniki Rzeszowskiej.

Profesor Andrzej Jarominiak

Były kierownik Zakładu Budowy Dróg i Mostów Politechniki Rzeszowskiej