Dyrektywa SUP o gospodarowaniu niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej przyjęta przez Sejm

Fot. Pixabay?CC0

Przed ostatecznym głosowaniem posłowie nie poparli poprawek zgłoszonych przez opozycję. Jedna z nich dotyczyła możliwości sprzedaży użytkownikom końcowym dóbr pakowanych do ich własnych pojemników. Argumentem były przepisy, które umożliwiają sprzedawcy odmówienie sprzedaży pomimo przyniesienia przez konsumenta własnego opakowania. Dodatkowo, resort klimatu i środowiska wskazywał na zastrzeżenia SANEPID do tego typu rozwiązania.

Ustawa wprowadza bodźce ekonomiczne, które mają wpłynąć na ograniczenie stosowania produktów z tworzyw sztucznych jak jednorazowe kubki na napoje z pokrywkami i wieczkami oraz pojemniki na żywność (w tym pojemniki typu fast food), z których posiłki są bezpośrednio spożywane.

Nowe przepisy zakazują wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku 7 dyrektywy UE oraz wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych. Dotyczy to takich wyrobów, jak patyczki higieniczne, sztućce (widelce, łyżki, noże, pałeczki), talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki mocowane do balonów, pojemniki na żywność oraz pojemniki i kubki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego.

Nowelizacja przewiduje również obowiązek znakowania na opakowaniu produktu jednorazowego użytku z tworzywa o jego szkodliwości dla środowiska. Dotyczy to takich produktów, jak podpaski higieniczne, tampony i ich aplikatory, chusteczki nawilżane, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne czy kubki na napoje.

Opłaty

Nowelizacja wprowadza opłaty – maksymalnie 1 złoty – za niektóre produkty jednorazowe, które będą wydawane klientom. Chodzi np. o opakowania do wydawania żywności bądź napojów. Będzie ona doliczana do ceny produktu i inkasowana przez punkty handlowe. Będą one jednak równocześnie zobowiązane do zapewnienia klientom alternatywy w postaci albo opakowania wielorazowego albo wykonanego z materiału podlegającego biodegradacji. Wpływy z opłaty będą przeznaczone na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z tych opakowań. Szczegóły znajdą się w odpowiednim rozporządzeniu wykonawczym.

Producenci będą również ponosić koszty z tytułu wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Będzie to np. 20 groszy za 1 kg wprowadzonego do obrotu produktu bądź 3 grosze za jedną sztukę. Finalne stawki określi również rozporządzenie. Firmy wprowadzające produkty SUP na rynek będą również ponosić opłaty przeznaczone na akcje edukacyjne związane z ograniczeniem stosowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Wedle zapisów ustawy od 2025 roku jednorazowe butelki z tworzyw winny zawierać 25 procent recyklatu, zaś od 2030 roku ma go być 30 procent.

Poziomy selektywnej zbiorki

Ustawa zakłada roczne poziomy selektywnej zbiórki jednorazowych butelek plastikowych jakie będą musieli osiągnąć producenci napojów w takich opakowaniach. Od 2025 roku będzie to 77 procent, zaś od 2029 wielkość wzrasta do 90 procent.

Ustawa stanowi również, że wykonane z plastiku zakrętki i wieczka do pojemników na napoje do 3 litrów będą musiały być do nich trwale przymocowane. Pojawi się również obowiązek prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości w zakresie produktów jednorazowych z tworzyw oraz narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne.

Ustawa trafi do Senatu, który ma 30 dni na przedstawienie swojego stanowiska, następnie wróci do Sejmu i finalnie trafi do podpisu prezydenta.