Rozmowa z Teresą Pamułą dyrektorem Podkarpackiego Oddziału Regionalnego ARiMR w Rzeszowie

Fot. Pixabay/CC0

Agencja zakończyła wypłatę zaliczek na poczet płatności bezpośrednich. Jaka jest systuacja?

T. Pamuła. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłacanie zaliczek dopłat bezpośrednich rozpoczęła 16 października. W tym roku po raz pierwszy ARiMR przekazywała rolnikom także zaliczki na poczet płatności PROW. Zaliczki wypłacane były do końca listopada br. Od dnia 2 grudnia rozpoczęła się realizacja pełnych płatności. Na konta podkarpackich rolników wpłynęło łącznie w ramach realizowanych zaliczek ponad 432,7 mln zł. Zaliczki w 2019 r. przekazywane były polskim rolnikom na najwyższym dopuszczonym w Unii Europejskiej poziomie. W przypadku dopłat bezpośrednich wynosiły 70 proc. stawki, 85 proc – w przypadku płatności PROW. Warunkiem wypłaty zaliczek (płatności ONW, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna, płatność ekologiczna oraz premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa) było zakończenie kontroli administracyjnej, a przy zaliczkach płatności bezpośrednich wymagane było jeszcze zakończenie kontroli na miejscu.

Zostało zaledwie kilka dni na złożenie wniosków na małe przetwórstwo w ramach „Rolniczego handlu detalicznego”. Kto może ubiegać się o dofinansowanie i na co można wziąć pieniądze?

T.Pamuła. Wnioski oddziały regionalne przyjmują do 20 grudnia br. O dofinansowanie mogą ubiegać rolnicy lub ich małżonkowie, ubezpieczeni w KRUS, którzy prowadzą lub zamierzają prowadzić działalność przetwórczą i sprzedaż produktów przetworzonych w ramach RHD. Lista produktów przetwarzanych i jednocześnie zbywanych (wymóg łączny) obejmuje w tym przypadku m.in. przetwory z owoców i warzyw, np. soki, dżemy, kiszonki, marynaty, koncentraty; przetwory zbożowe: mąki, kasze, płatki, otręby; oleje; wędliny; produkty mleczne, np. jogurty, sery, śmietana. Nie jest wymagane uzyskanie wpisu do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej).  Wsparcie wynosi 50% kosztów kwalifikowalnych, a maksymalna pomoc wynosi 100 tys. zł. 

Dofinansowanie można otrzymać na:  zakup maszyn, urządzeń i wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności w zakresie przetwarzania produktów rolnych, koszty budowy lub modernizacji budynków wykorzystywanych do prowadzenia działalności przetwórczej, w tym koszty dostosowania pomieszczeń gospodarczych oraz pomieszczeń służących dotychczas przygotowaniu posiłków; zakup tzw. kontenerów (obiektów budowlanych), gdzie będzie prowadzona działalność przetwórcza, pod warunkiem, że będą one trwale związane z nieruchomością; zakup wraz z instalacją maszyn lub urządzeń do przetwarzania i magazynowania, aparatury pomiarowej i kontrolnej. Nie można ubiegać się o dofinansowanie na środki transportu i używane maszyny i urządzenia.

Trwa nabór wniosków dla gospodarstw rolnych prowadzonych działalność na obszarach Natura 2000. Jakie inwestycje obejmuje oferowana pomoc?

T. Pamuła. Wsparcie przyznaje się na inwestycje, które m.in. przyczynią się do utrzymania i użytkowania w gospodarstwie trwałych użytków zielonych położonych na obszarze Natura 2000, nie będą negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 i nie są sprzeczne z działaniami ochronnymi obligatoryjnymi ustalonymi dla obszaru Natura 2000, na którym jest położone gospodarstwo, w planach zadań ochronnych lub w planach ochrony (jeśli plany takie zostały ustanowione). Takie wsparcie, finansowane z PROW 2014-2020, może otrzymać rolnik, jeżeli m.in. w gospodarstwie, którego jest posiadaczem, łączna powierzchnia trwałych użytków zielonych i pastwisk trwałych położonych na obszarze Natura 2000 wynosi co najmniej 1 ha. Pomoc ma ułatwić prowadzenie działalności rolniczej w zgodzie z podwyższonymi standardami środowiskowymi obowiązującymi na tych cennych przyrodniczo terenach. Nabór wniosków trwa do 28 grudnia. Limit pomocy przypadający na jednego beneficjenta i na jedno gospodarstwo wynosi 500 tys. zł. Wysokość wsparcia zależy od rodzaju realizowanej inwestycji. W przypadku budowy lub modernizacji budynków inwentarskich lub adaptacji innych budynków na budynki inwentarskie można otrzymać maksymalnie 500 tys. zł. Natomiast w przypadku realizacji pozostałych inwestycji, np. zakupu maszyn do utrzymania trwałych użytków zielonych, urządzeń  do pojenia zwierząt  czy przechowywania pasz, można ubiegać się o wsparcie do 200 tys. zł.

Czy rolnicy mogą liczyć na wsparcie Agencji w przypadku strat spowodowanych klęskami żywiołowymi?

T.Pamuła. Do 31 grudnia 2019 r. mogą ubiegać się o pomoc rolnicy, którzy ponieśli w gospodarstwach straty spowodowane klęskami żywiołowymi lub wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF). O udzielenie wsparcia w ramach działania „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej”  mogą ubiegać się dwie grupy rolników. Pierwszą stanowią ci gospodarze, którzy ponieśli straty spowodowane przez co najmniej jedną z następujących klęsk żywiołowych: powódź, deszcz nawalny, suszę, przymrozki wiosenne, ujemne skutki przezimowania, obsunięcie się ziemi, lawinę, grad, huragan, uderzenie pioruna. Drugą grupą są rolnicy, którzy w celu zwalczania ASF musieli dokonać uboju świń lub zniszczyć ich zwłoki. Przyznanie wsparcia uzależnione jest od powstania w gospodarstwie szkód spowodowanych przynajmniej przez jedną z wymienionych klęsk żywiołowych bądź strat spowodowanych wystąpieniem ASF. Warunek: miały one miejsce w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy lub w co najmniej jednym z dwóch lat poprzedzających rok składania takiego wniosku. Straty w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich czy rybach muszą wynosić co najmniej 30 proc. średniej rocznej produkcji rolnej lub dotyczyć składnika gospodarstwa, którego odtworzenie wymaga poniesienia kosztów kwalifikujących się do udzielenia wsparcia. Wysokość poniesionych strat z powodu wystąpienia klęski szacuje komisja powołana przez wojewodę. Na tej podstawie określana jest wysokość pomocy, jaką może otrzymać rolnik. Natomiast w przypadku wstąpienia ASF o pomoc mogą ubiegać się rolnicy, którym powiatowy lekarz weterynarii nakazał, w drodze decyzji, zabicie świń lub zniszczenie ich zwłok w celu zwalczania ASF oraz jeżeli na dzień wydania tej decyzji utracili co najmniej 30 proc. posiadanych świń. Wsparcie w obu przypadkach nie może przekroczyć limitu pomocy, który wynosi do 300 tys. zł na rolnika i gospodarstwo. Refundacji podlega do 80 proc. kosztów kwalifikowalnych. Pomoc jest przyznawana według kolejności wpływu wniosków do Agencji. Nie warto więc czekać ze złożeniem wniosku do ostatniej chwili.

Przed rolnikami ostatni rok realizacji działań w ramach PROW 2014 – 2020. Jaka będzie przyszłość polskiego rolnictwa po roku 2020?

T.Pamuła. Wsparcie finansowe jest dzisiaj szczególnie istotne z uwagi na problemy z jakimi na co dzień zmaga się polski rolnik. Polska czyni starania o wyrównanie dopłat bezpośrednich. Nie ulega wątpliwości, że przyszłość rolnictwa zależy od młodego pokolenia. Wiele wskazuje również na to, że program wsparcia działań młodego pokolenia na obszarach wiejskich będzie stanowić główną oś finansowania w perspektywie Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2021-2027. Potwierdza to unijny plan finansów, który zakłada, że każdy z krajów członkowskich będzie musiał przeznaczyć co najmniej 2% całkowitej koperty na płatności bezpośrednie na pomoc dla młodych rolników, którzy będą rozpoczynać działalność.